சமஸ்கிருதத்தில் திரிரத்னம் என்பதற்கு மூன்று ரத்தினங்கள் அல்லது மும்மூர்த்திகள் என்று பொருள். இவை புத்தர், தர்மம் (அவரது போதனைகள்) மற்றும் சங்கம் (துறவிகளின் சமூகம்). சங்கம் என்ற வார்த்தைக்கு அர்த்தம் “நன்றாக இணைக்கப்பட்டது” என்பதாகும்; இது சமஸ்கிருத மூலச் சொல்லான ஹன் என்பதிலிருந்து உருவானது, சாம் என்ற முன்னொட்டு ஒற்றுமை மற்றும் முழுமையின் உணர்வை வெளிப்படுத்துகிறது. உண்மையான பௌத்த சமூகம் நன்கு இணைந்து பிளவாகாமல் உள்ளது என்பதே இதன் கருத்து. புத்தம் சரணம் கச்சாமி, தம்மம் சரணம் கச்சாமி மற்றும் சங்கம் சரணம் கச்சாமி என்பது பௌத்தத்தில் பிரபலமான ஒரு பாராயணம். இதன் பொருள் “நான் புத்தரிடம் தஞ்சம் அடைகிறேன், தம்மத்தில் தஞ்சம் அடைகிறேன், சங்கத்தில் தஞ்சம் அடைகிறேன்.” ஆதாரம்: தட்ஜனா மற்றும் மீராபாய் ப்ளாவ். பௌத்த சின்னங்கள். பௌத்த கலைக்களஞ்சியம். படம் திபெத்திய திரிரத்னம்.

திபெத்திய புத்த மதத்தில் எட்டு மங்களகரமான அறிகுறிகள் உள்ளன. அவை அஷ்டமங்கலா என்று அழைக்கப்படுகின்றன. அவை குடை (சத்ரா), தங்க மீன், கலசம், தாமரை, சங்கு, முடிவற்ற முடிச்சு, கொடி மற்றும் சக்கரம் (சக்கரம்). இந்து மதம் மற்றும் சமண மதம் போன்ற பிற இந்திய மதங்களிலும் இந்த அடையாளங்கள் பிரபலமானவை என்பதை நீங்கள் அறிவீர்கள். ஆதாரம்: தட்ஜன மற்றும் மீராபாய் ப்ளாவ். புத்த சின்னங்கள். படம் அஷ்டமங்கலத்தின் படம்.

ஓம் மணி பத்மே ஹம் என்பது ஆதிபுத்தரான அவோலகிடேஸ்வரரின் ஸ்லோகம். “ஓம்” மற்றும் “ஹம்” என்ற வார்த்தைகள் மொழிபெயர்ப்புக்கு அப்பாற்பட்டவை. “மணி பத்மே” என்பதற்கு “தாமரையில் உள்ள ரத்தினம்” என்று பொருள். அதன் ஒலி பிரபஞ்சம் முழுவதும் ஒலிக்க வேண்டும், இது அனைத்து உயிரினங்களையும் காப்பாற்றும் சுதந்திரத்தின் வெற்றிகரமான சக்தியைக் குறிக்கிறது. ஆன்மீக ரீதியாக, “ஓம்” என்ற எழுத்து புத்தரின் உடல், ஆன்மா மற்றும் பேச்சைக் குறிக்கிறது. “மணி” என்பது அறிவின் பாதையையும் “பத்மே” என்பது பாதையின் ஞானத்தையும் குறிக்கிறது. “ஹம்” என்பது ஞானமும் அதன் பாதையும் இணைந்திருப்பதை குறிக்கிறது. ஆதாரம்: தட்ஜானா மற்றும் மீராபாய் ப்ளாவ். புத்த சின்னங்கள்.

ஆரம்பகால பௌத்த கலையில் ஒரு வெற்று சிம்மாசனம் புத்தரைக் குறிக்கிறது. கி.பி முதல் நூற்றாண்டு வரை நீடித்த பௌத்த கலையின் ஆரம்ப கட்டத்தில், புத்தரை மனித ரீதியில் காட்டப்படவில்லை. வெற்று சிம்மாசனம், போதி மரம், ஒரு குடையுடன் கூடிய ஆள் இல்லாத குதிரை, புத்தரின் கால்தடங்கள் மற்றும் தர்ம சக்கரம் போன்ற சின்னங்கள் மூலம் அவரை காட்டினார்கள். சிம்மாசனம் சித்தார்த்த கௌதமரின் அரச பாரம்பரியத்தையும் குறிக்கிறது. காலப்போக்கில் இந்தப் பழக்கம் மாறியது. புத்தரை மனிதராக காட்ட தொடங்கினார்கள். சிலர் இதற்க்கு அனுமதி இல்லை என்று வாதிடுகின்றனர், வேறு சிலர் தடை இல்லை என்று வாதிடுகின்றனர், ஆனால் அந்தக் காலத்தில் புத்தரை மனித வடிவங்களில் காட்டுவது வழக்கமான வழக்கம் அல்ல. ஆதாரம்: கிளெமென்ஸ் கார்ல்சன். புத்த கலையின் உருவாக்கம். இந்தப் படம் அமராவதி ஸ்தூபத்திலிருந்து (கி.பி. 1 ஆம் நூற்றாண்டு) எடுக்கப்பட்டது, இது புத்தரை வெற்று சிம்மாசனம் மற்றும் தர்ம சக்கரம் வழியாகக் குறிக்கிறது.

தர்மசக்கர முத்திரை அறிவுரையின் சைகை. புத்தர் தர்மம் சக்கரத்தை இயக்க ஆரம்பிக்கிறார். இந்த தருணத்தை தர்மசக்கர முத்திரை குறிக்கிறது. அந்த நேரத்தில், புத்தர் மாணவர்களுக்கு, அறிவையும் குணத்தையும் போதிக்கிறார். இந்த சைகையில் ஒரு கை இதயத்தின் முன் உள்ளது. இரண்டாவது கைகளின் கட்டைவிரலும் ஆள்காட்டி விரலும் ஒரு வட்டத்தை உருவாக்குகின்றன. இடது உள்ளங்கை உடலையும் வலது உள்ளங்கை வேறு பக்கத்தையும் நோக்கி உள்ளது. மூலம்: தட்ஜானா மற்றும் மீராபாய் ப்ளாவ். புத்த சின்னங்கள். இந்தப் படம் சாரநாத் அருங்காட்சியகத்தில் உள்ளது.

அவை புத்தரின் கண்கள். அனைத்தையும் பார்க்கும் சக்தியை குறிக்கின்றன. புத்தரின் மூக்கு நேபாளத்தின் நேவார் மொழியில் ஒன்று என்பதை குறிக்கின்றது. முதலிடத்தில் உள்ளது. ஞானம் பெறுவதற்கான ஒரே வழி புத்தரின் போதனைகள் மட்டுமே என்பதை இது குறிக்கிறது. “புத்தரின் கண்கள்” ஸ்தூபத்தின் நான்கு பக்கங்களிலும் இருக்கும். அவர் ஸ்தூபத்தின் உள்ளே இருந்து அனைத்து திசைகளையும் பார்க்கிறார். கண்களுக்கு இடையே உள்ள புள்ளி மூன்றாவது கண்ணைக் குறிக்கிறது, இது ஆன்மீக விழிப்புணர்வைக் குறிக்கிறது. ஆதாரம்: தட்ஜானா மற்றும் மீராபாய் ப்ளாவ். புத்த சின்னங்கள். படம் காத்மாண்டுவில் உள்ள சுயம்புநாத் ஸ்தூபியில் உள்ள புத்தரின் கண்கள். விக்கிமீடியா காமன்ஸ்.

புத்தரின் பிறப்பை சித்தரிக்க தாமரை மற்றும் ஸ்ரீ லட்சுமியுடன் கூடிய சின்னங்கள் பயன்படுத்தப்பட்டன. புத்த மதத்திலும் தாமரைக்கு பல அடையாளங்கள் உள்ளன. அழகான தாமரை சேற்றிலிருந்தும் நீரிலிருந்தும் எழுவது போல, ஒரு ஞானம் பெற்ற மனம் சாதாரண மக்களிடமிருந்து உருவாகிறது. தாமரையிலிருந்து உருளும் நீர்த்துளிகள் போல பற்றற்று இருக்கவேண்டும் என்றும் ஒரு உவமையில் உள்ளது. ஞானம் பெற்ற ஒருவர், நீரின் மேல் உள்ள தாமரை போல, புலன்களின் மேலெழுந்து நிற்பார். இந்திய மரபுகளில் தாமரை புனிதத்தை குறிக்கும். ரிக் வேதத்தில், அக்னி ஒரு தாமரையிலிருந்து பிறக்கிறார். பிரஜாபதி அண்டக் கடலில் இருந்து பூமியை தோண்டி தாமரையின் மீது வைத்தார். லட்சுமி தாமரையுடன் தொடர்புடையவர். மஹாவிஷ்ணுவின் தொப்புளிலிருந்து தாமரை வெளிவரும் உருவத்தை பத்மநாபர் என்று கூறுகிறோம். மூலம். பீட்டர் ஹார்வி. ஆரம்பகால பௌத்தத்தின் வணங்கப்படும் பொருள்கள் மற்றும் சின்னங்கள். படம் புத்தரின் பிறப்பை சித்தரிக்கிறது.

புத்தர் தனது துறவிகள் மரங்களின் கீழ் தியானம் செய்யுமாறு கேட்டுக்கொண்டார். அவருக்கே ஞானம் அரச மரத்தின் கீழ் கிடைத்தது. இது அநேகமாக ஒரு பழைய மரக் கோயிலாக இருந்திருக்கலாம். புத்தர் ஞானம் பெற்ற பிறகு நான்கு வாரங்கள் (சில கணக்குகளில் ஏழு வாரங்கள்) வரை போதி மரத்தின் அருகே தங்கியிருந்தார். இதனால் போதி மரம் அவரது ஞானம் பெற்றதற்கான அடையாளமாக மாறியது. பின்னர் அது ஞான நிலையையே பிரதிநிதித்துவப்படுத்தத் தொடங்கியது. போதி மரம் தனது போதனைகளைக் குறிக்கிறது என்று புத்தரே குறிப்பிட்டதாகவும் சிலர் கூறுகின்றனர். சாஞ்சியில் புத்தரை கல்ப-வ்ருக்ஷ அல்லது அரச மரத்தின் வடிவத்தில் காட்டியிருக்கிறார்கள். இது பூமியிலிருந்து சொர்க்கம் வரை கிளைத்துள்ளது. பௌத்தம் அரச மரத்தை ஒரு தார்மீகக் கண்ணோட்டத்திலிருந்தும் விளக்குகிறது – இது ஞான மரம். அதன் வேர்கள் ஆழமாகச் சென்று நிலைத்தன்மையை வழங்குகின்றன. அதன் பூக்கள் தார்மீகச் செயல்கள், அவை தர்மத்தை கனியாகத் தாங்குகின்றன. பௌத்தத்திற்கு முந்தைய இந்தியாவில் அஸ்வத்தா போன்ற புனித மரங்களை வணங்கும் ஒரு பழக்கம் ஏற்கனவே இருந்தது. அவற்றை சுற்றி மரக்கைப்பிடிகள் கட்டப்பட்டிருந்தன. அடிவாரத்தில் ஒரு மண் மேடை இருந்தது. மரத்தையே தெய்வமாக வணங்கினர். சில சமயங்களில் ஒரு சிறிய தெய்வத்தையும் மரத்தின் கீழ் பிரதிஷ்டை செய்தார்கள். ஆதாரம்: பீட்டர் ஹார்வி. ஆரம்பகால பௌத்தத்தின் வணங்கப்படும் பொருள்கள் மற்றும் சின்னங்கள். ஆனந்த குமாரசாமி. இந்தப் படம் புத்தகயாவில் உள்ள போதி மரம்.

“சக்கரவர்த்தி” என்ற சொல் “சக்கரம்” (சக்கரம்) மற்றும் “வர்தின்” (சுழல்பவர்) என்ற சமஸ்கிருத வார்த்தைகளிலிருந்து பெறப்பட்டது. சக்கரவர்த்தி என்ற சொல் தர்ம சக்கரத்தைத் திருப்புபவரைக் குறிக்கிறது. ஒரு சக்கரவர்த்தி (சக்கரத்தைத் திருப்புபவர்) என்பவர் தர்மத்தின்படி, நீதி மற்றும் ஒழுக்க ஒழுங்கின் அர்த்தத்தில் ஆட்சி செய்பவர். தர்ம சக்கரம் முதலில் முழு நிலவின் போது இரண்டாவது சந்திரனாகத் தோன்றும். அது பேரரசரின் அரண்மனையில் அவர் கருணையுடன் ஆட்சி செய்யும் வரை இருக்கும். அவர் இறப்பதற்கு சற்று முன்பு அது அதன் இடத்திலிருந்து கீழே மூழ்கத் தொடங்கும். பேரரசர் உலகைத் துறந்த ஏழு நாட்களுக்குப் பிறகு மறைந்துவிடும். ‘சக்கரத்தைத் திருப்பும்’ பேரரசரும் புத்தரும் தங்கள் உடலில் ‘ஒரு பெரிய மனிதனின் முப்பத்திரண்டு அடையாளங்களுடன்’ பிறக்கிறார்கள், அதில் இரு கால்களின் உள்ளங்காலிலும் ஒரு சக்கர அடையாளமும் அடங்கும். மூலம். பீட்டர் ஹார்வி. ஆரம்பகால பௌத்தத்தின் வணங்கப்படும் பொருள்கள் மற்றும் சின்னங்கள். படம் சாரநாத் அருங்காட்சியகத்தில் உள்ளது.

ஸ்தூபங்கள் பௌத்தத்தில் மிகவும் பொதுவான புனித கட்டமைப்புகள். ஸ்தூபங்களில் இவற்றில் ஏதேனும் இருக்கலாம். ஸ்தூபங்களை மூன்று வகைகளாக வகைப்படுத்தலாம். ஒரு சரிரிகா ஸ்தூபத்தில் ஒரு புத்தர் அல்லது அவரது சீடர்களின் உடற்பொருள்கள் உள்ளன. அவை தகனத்திற்குப் பிறகு எஞ்சியிருக்கும் எலும்பு மற்றும் பற்களாக இருக்கலாம். அவை நகம் அல்லது முடி வெட்டுக்களாகவும் இருக்கலாம். பரிபோகிகா ஸ்தூபத்தில் ஒரு கிண்ணம் அல்லது அங்கி போன்ற புத்தரின் உடைமைகள் உள்ளன. உத்தேசிகா ஸ்தூபத்தில் புத்த மதத்தின் சின்னங்கள் மற்றும் புத்தரின் சித்தரிப்புகள் உள்ளன. இந்த மூன்று வடிவங்களும் வழிபாட்டுத் தளங்களை குறிக்கப் பயன்படுத்தப்படுகின்றன. மூலம். பீட்டர் ஹார்வி. ஆரம்பகால பௌத்தத்தின் வணங்கப்படும் பொருள்கள் மற்றும் சின்னங்கள். படம் சாரநாத் ஸ்தூபி.

விகாரங்கள் துறவிகள் வாழ்ந்த புத்த மடாலயங்கள். சைத்தியங்கள் பிரார்த்தனை மண்டபங்கள். ஸ்தூபங்கள் புத்தரின் நினைவுச்சின்னங்கள் உள்ள இடங்கள். இந்தியாவில் மிகப்பெரிய மற்றும் மிகவும் பிரபலமான விகாரங்கள் பீகாரில் இருந்தன – நாளந்தா, விக்ரம்ஷிலா மற்றும் ஓடந்தபுரி. பீகார் என்பது விஹாரா என்ற வார்த்தையிலிருந்து பெறப்பட்டது, இந்த மாற்றம் எப்போது நிகழ்ந்தது என்பதற்கான எந்த ஆதாரமும் இல்லை. மேலே குறிப்பிடப்பட்ட மூன்று மடங்களும் பக்தியார் கில்ஜியால் அழிக்கப்பட்டன. படம் பீகாரில் உள்ள விக்ரம்ஷிலாவிலிருந்து. பட உரிமை: பீகார் சுற்றுலா

இது மும்பை (லோனாவாலா) அருகே உள்ள பாஜா குகைகளின் படம். இது பாறையில் வெட்டப்பட்ட குகை. இந்தியாவில் 900-1000 குகைக் கோயில்கள் உள்ளன. இவற்றில் 700க்கும் மேற்பட்ட கோயில்கள் பௌத்த மதத்தை மையமாகக் கொண்டவை. இந்த குகைக் கோயில்களில் 80% மகாராஷ்டிராவில் உள்ளன, பெரும்பாலும் கொங்கன் பகுதியில் உள்ளன. பண்டைய காலங்களில் டெக்கான் பகுதி புத்த மதத்தின் கோட்டையாகவும், செழிப்பான வர்த்தகப் பாதையாகவும் இருந்தது. கொங்கனில் உள்ள பண்டைய துறைமுகங்களுக்குச் செல்லும் வழியில் வர்த்தகர்கள் குகைகளில் ஓய்வூண்டனர். கி.பி. 1 ஆம் நூற்றாண்டில் ஒரு எகிப்திய வணிகர் எழுதிய புத்தகம், கொங்கன் கடற்கரையில் உள்ள முக்கியமான துறைமுகங்களாக சவுல் (வசாய்), சோபாரா, கல்யாண் & கரபுரி (எலிபண்டா) ஆகியவற்றைக் குறிப்பிடுகிறது. கோந்தனா (கர்ஜத்), கர்லா, நானாகாட் & பீமாசங்கர் அனைத்தும் முக்கியமான வர்த்தக பாதைகளின் ஒரு பகுதியாக இருந்தன. மேலே குறிப்பிடப்பட்ட அனைத்து இடங்களிலும் வணிகர்களுக்கு சேவை செய்த குகைக் கோயில்கள் உள்ளன. ஆதாரம்: “மும்பை அப்பால் மும்பை”, சூரஜ் ஏ பண்டிட். படம் விக்கிமீடியா காமன்ஸில் இருந்து பாஜா குகைகள்.