“నేను, నువ్వు, ఈ ప్రజలు ఎప్పుడూ లేకుండా లేరు. మనలో ఎవరూ ఇకమీదట ఉండటం ఎప్పటికీ కోల్పోరు.”
రెండవ మరియు పదమూడవ అధ్యాయాలలోని అనేక శ్లోకాల ద్వారా, కృష్ణుడు అర్జునుడికి ఆత్మ కనిపించే శరీరం నుండి భిన్నంగా ఉంటుందని బోధిస్తాడు. మానవుడు, జంతువు లేదా మొక్క వంటి ప్రతి జీవిలో ఆత్మ ఉంటుంది. ఆత్మ శాశ్వతమైనది మరియు నాశనం చేయలేనిది. 2వ అధ్యాయం 23వ శ్లోకంలో, కృష్ణుడు ఇలా అంటాడు,
“ఆయుధాలు దీనిని (ఆత్మను) కత్తిరించలేవు. అగ్ని దీనిని కాల్చలేవు. నీరు కూడా దీనిని తడి చేయదు. మరియు గాలి దీనిని ఎండబెట్టదు.”
శరీరం చనిపోయి ఖననం చేయబడినప్పుడు, దహనం చేయబడినప్పుడు లేదా తినివేసినప్పుడు ఆత్మ ఉనికిలో ఉండదు. మనం పాత దుస్తులను వదిలివేసినట్లే మరణంలో వదిలివేయబడేది శరీరం. కాబట్టి, మరణం పట్ల దుఃఖం మూర్ఖత్వం.

కాబట్టి, రాబోయే యుద్ధంలో అనివార్యమైన మరణాల పట్ల బాధపడటం మానేయడానికి అర్జునుడు ఆత్మ యొక్క భావనను గ్రహించడం చాలా అవసరం.

వచనం 2.12

సంస్కృతంలో కర్మ అంటే “చర్య” లేదా ” పనులు” అని అర్థం. కర్మ అనేది ఆధ్యాత్మిక ప్రపంచంలో చట్ట నియమాలకు సమానం. కారణం మరియు ప్రభావం సమానంగా ఉండాలి. ఆలోచనలు సహా అన్ని చర్యలు ఫలితాలను ఇస్తాయి.

ప్రతి చర్య లేదా ఆలోచన, మంచి లేదా చెడు, తనపై ప్రభావం చూపుతుంది. మనస్సు యొక్క ప్రతి కదలిక ఒకరి స్వంత పాత్రపై దెబ్బ తింటుంది. ఒకరి స్వంత చర్య ఫలితంగా, పాత్ర మంచిగా లేదా చెడుగా పరిణామం చెందుతుంది. ఒక వ్యక్తి యొక్క సానుకూల లేదా ప్రతికూల చర్యల కర్మ, వెంటనే, తరువాత వారి ప్రస్తుత జీవితంలో లేదా బహుశా భవిష్యత్ జీవితంలో లేదా జీవితంలో అనుభవించబడవచ్చు. ఒక వ్యక్తి యొక్క కర్మ వారి ఆలోచనలు, మాటలు, చర్యలు మరియు ఎంపికలపై ఆధారపడి ఉంటుందని గుర్తుంచుకోవడం ముఖ్యం.
మనిషి తన చర్యల ప్రకారం తనను తాను సరిగ్గా పరిణామం చేసుకుంటాడు. ఆత్మ చనిపోదు కాబట్టి ఈ ప్రక్రియ మరణం ద్వారా విచ్ఛిన్నం కాదు. కర్మ మరణానికి మించి పనిచేస్తూనే ఉంటుంది. ఆత్మ దానితో పాత్రను కలిగి ఉంటుంది.
కర్మ ప్రాణాంతకమైనది కాదు. ఇది ఏకపక్ష మరియు బాహ్య సంస్థ కాదు. నిజానికి, ఇది దీనికి విరుద్ధంగా ఉంటుంది. ఇది ఒకరి పరిణామాన్ని పూర్తిగా ఒకరి చేతుల్లో ఉంచుతుంది.
పద్యం 13.20

గీత క్రియను వదులుకోవాలని సలహా ఇవ్వదు. మనం త్యజించాల్సింది క్రియ కాదు, స్వార్థపూరిత కోరిక.

ఒక మంచి మనిషి తాను చేయవలసిన పనులను చేస్తాడు మరియు సమాజంలో తన స్థానానికి సంబంధించిన పనులను చేస్తాడు. అతను ప్రతిదాన్ని స్వార్థపూరిత ఉద్దేశ్యం లేకుండా చేస్తాడు మరియు విజయం మరియు వైఫల్యం, ఆనందం మరియు బాధ, ఆనందం మరియు దుఃఖంలో మనస్సు యొక్క సమతుల్యతను కాపాడుకుంటాడు.

మనం చర్యలో నిష్క్రియత్వాన్ని గ్రహించాలి, అంటే, పని (చర్య) చేస్తున్నప్పుడు స్వార్థపూరిత కోరికను త్యజించాలి. క్రియను నిష్క్రియంలో కూడా మనం గ్రహించాలి, అంటే, బాహ్య సంయమనం (నిష్క్రియ) మాత్రమే మనస్సు యొక్క స్వచ్ఛత కాదు. అంతర్గత కోరికలను నియంత్రించుకోవడం నిజమైన నిష్క్రియ.

నిజమైన సన్యాసి మరియు యోగి అంటే చర్యను విధిగా చేసేవాడు, అటువంటి చర్య యొక్క ఫలితాల కోసం ఎదురుచూడడు. శారీరక కార్యకలాపాలను మాత్రమే ఆపివేసేవాడు ఒకటి కాలేడు.

శ్లోకం 6.1

2, 3, 16 మరియు 18 అధ్యాయాలలో, గీత మనకు మనస్సును నియంత్రించుకోవడం యొక్క ప్రాముఖ్యతను బోధిస్తుంది. నిస్వార్థంగా పని చేయడం నిజమైన యోగం. స్వార్థపూరిత అనుబంధాలు అభివృద్ధి చెందకుండా ఉండటానికి మనస్సును నియంత్రించడం అవసరం. మనస్సును నియంత్రించకపోతే, కోరిక ఇంద్రియాలలో తన స్థానాన్ని కనుగొంటుంది.
ఒక మనిషి ఇంద్రియ వస్తువుల గురించి ఆలోచిస్తే, అది వాటి కోసం అనుబంధాలను సృష్టిస్తుంది. కోరిక అనుబంధం నుండి వస్తుంది మరియు కోరిక కోపానికి జన్మనిస్తుంది. కోపం మాయకు జన్మనిస్తుంది మరియు మాయ జ్ఞాపకశక్తి గందరగోళానికి దారితీస్తుంది. జ్ఞాపకశక్తి గందరగోళం నుండి తెలివి కోల్పోవడం మరియు తెలివి కోల్పోవడం నాశనానికి దారితీస్తుంది.
కృష్ణుడు అర్జునుడితో ఇలా అంటాడు, “పాపానికి కారణం కోరిక, అది కోపం. ఇది ప్రకృతిలో అభిరుచి అనే సూత్రం నుండి పుట్టింది, తృప్తి చెందనిది మరియు అన్నిటినీ కలుషితం చేస్తుంది. దానిని భూమిపై మన శత్రువుగా తెలుసుకోండి. “
శ్లోకం 2.61

కర్మయోగిగా మారిన వారికి కృష్ణుడు ధ్యానం చేయమని సలహా ఇస్తాడు. వారు స్వార్థపూరిత కోరిక లేకుండా తమ విధులను నిర్వర్తిస్తారు. అటువంటి విధుల విజయం లేదా వైఫల్యం వారిని ప్రభావితం చేయదు.

మనస్సును స్థిరపరచి, ఆలోచనలు మరియు ఇంద్రియాలను నియంత్రించి, తన ఆసనంపై స్థిరపడి, ఆత్మ శుద్ధి కోసం ధ్యానంలో నిమగ్నమవ్వాలి.

యోగ స్థితిని కోరుకునే వారికి, మమకారం లేకుండా కర్తవ్య నిర్వహణ మార్గం. ఈ దశకు చేరుకున్న వారికి, ప్రశాంతత యోగ స్థితికి మార్గం.

శ్లోకాలు 6.12 మరియు 6.13

మనం నిరంతరం చెడును చూసినప్పుడు మన మనస్సులు ఆందోళన చెందుతాయి. అలాంటి క్షణాల్లో మనస్సును శాంతపరచడానికి,ఇతరులను దయతో అంచనా వేయడం ముఖ్యం. కృష్ణుడు అన్ని జీవుల హృదయాలలో తాను నివసిస్తున్నానని పేర్కొన్నాడు. మాయ శక్తి ద్వారా, అతను అన్ని జీవులను తిరిగే యంత్రంపై బొమ్మల వలె కదిలిస్తాడు. కాబట్టి, ఎవరైనా మనం తప్పుగా భావించే పనిని చేస్తే మనం కోపంగా లేదా ధిక్కారానికి గురికాకూడదు. మన స్వంత మంచి చర్యపై మనం గర్వించకూడదు. కర్మ వల్ల కలిగే లక్షణాల ద్వారా పురుషులు కదిలిపోతారు; మరియు లక్షణాలను విస్మరించడానికి చేసే అన్ని ప్రయత్నాలను ఇది ఓడిస్తుంది. ఇతరుల పట్ల దయ మరియు మనలో ప్రశాంతతను పెంపొందించుకోవడానికి ఇది ఒక బోధన. గమనిక: దీనిని అధర్మం పట్ల తప్పుగా ఉంచిన సహనంతో అయోమయం చెందకూడదు. గీత స్వయంగా ధర్మాన్ని రక్షించడానికి పోరాడమని అర్జునుడికి విజ్ఞప్తి. శ్లోకం 18.61

ఏడవ అధ్యాయంలో, కృష్ణుడు అనేక రకాల మానవులు ఉన్నారని చెప్పాడు. వారిలో, నిజమైన జ్ఞానంతో కృష్ణుడిని పూజించే వారు కృష్ణుడికి ప్రియమైనవారు. కోరికల ద్వారా జ్ఞానం కోల్పోయిన మానవులు కూడా ఉన్నారు. వారి స్వంత స్వభావం ప్రకారం, వారు ఇతర దేవుళ్లను పూజిస్తారు మరియు నిర్దేశించిన ఆచారాలను అనుసరిస్తారు.
అప్పుడు కృష్ణుడు ఇలా అంటాడు, “భక్తుడు ఏ రూపంలో నమ్మకంగా పూజించాలనుకుంటున్నాడో, ఏ విధంగానైనా, నేను విశ్వాసాన్ని దృఢంగా మరియు అచంచలంగా చేస్తాను.” అందువలన, ఇది కేవలం ఇతర రకాల ఆరాధనలకు అనుగుణంగా ఉండటమే కాదు, అలాంటి విశ్వాసాన్ని దృఢంగా చేయడానికి చురుకైన సహాయం చేస్తుంది. ధర్మం యొక్క ప్రాథమిక సూత్రాలను అనుసరించే అన్ని మార్గాలను కృష్ణుడు రక్షిస్తాడు.
శ్లోకం 7.21

వ్యక్తిత్వం లేని మరియు సంపూర్ణమైన దానిని ఆరాధించడంలోని కష్టాన్ని గీత గుర్తిస్తుంది. కాబట్టి, ఇది భక్తి మార్గాన్ని సూచిస్తుంది (శరణాగతి, ఇది భక్తి యొక్క పరిపూర్ణ అనువాదం కాకపోయినా). మన పనినంతా దేవుని సేవగా మరియు దేవుని ఆరాధనగా అంకితం చేయాలని గీత మనకు సలహా ఇస్తుంది. హిందూ విశ్వాసం యొక్క ఈ అంశాన్ని భక్తి మార్గం మోక్షం అని పిలుస్తారు.

శ్లోకం 18.65

ఒక మనిషి ప్రవర్తనను నియంత్రించుకోగలిగినప్పుడు, మనస్సును నియంత్రించుకోగలిగినప్పుడు మరియు అన్ని కార్యకలాపాలను దేవునికి అంకితం చేయగలిగినప్పుడు, కాలక్రమేణా అతను ఉనికి యొక్క ఏకత్వాన్ని గ్రహిస్తాడు. ఉన్నత మరియు నీచ, ఒక జీవి మరొక జీవితో ఉన్న తేడాలు అన్నీ అదృశ్యమవుతాయి. ఋషులు ప్రతి ఒక్కరినీ, విభిన్న మానవులను, ఆవు, ఏనుగు, కుక్క లేదా కుక్కలను తినేవాడిని కూడా సమానంగా చూస్తారు. అన్ని జీవులతో తనను తాను, మరియు అన్ని జీవులను దైవంతో గుర్తించడం నిజమైన జ్ఞానం.

శ్లోకం 6.29

గీత 11వ అధ్యాయంలో ఒక అద్భుతాన్ని నమోదు చేస్తుంది. అర్జునుడికి విశ్వరూపం కనిపించేలా చేస్తారు. దీని అర్థం ఏమిటంటే, ఒక అన్వేషకుడు స్వచ్ఛమైన మరియు అంకితభావంతో కూడిన జీవితం, ప్రశాంతత మరియు ధ్యానం ద్వారా విశ్వంలో తనను తాను విలీనం చేసుకున్నప్పుడు భగవంతుని దర్శనం పొందవచ్చు. అప్పుడు అతను అన్ని ఉనికి యొక్క ఏకత్వాన్ని గ్రహిస్తాడు.
శ్లోకం 11.13

ఈశోపనిషత్తులోని మొదటి రెండు శ్లోకాలను కర్మయోగం యొక్క సారాంశంగా పరిగణిస్తారు. ఇతర రచనలన్నీ అదృశ్యమైనప్పటికీ, హిందూ మతం మనుగడ సాగించడానికి మొదటి శ్లోకం మాత్రమే సరిపోతుందని మహాత్మా గాంధీ ఒకసారి అన్నారు. అందువల్ల, గీత స్వతంత్ర రచన కాదు లేదా హిందూ మతం యొక్క ఇతర బోధనల నుండి నిష్క్రమణ కాదు.

చివరి అధ్యాయంలోని 63వ శ్లోకం బహుశా హిందూ మతం యొక్క విధానాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది. ఇది పాటించాల్సిన కఠినమైన నియమాల సమితి కాదు, కానీ సాధకుడు తన పరిస్థితులకు అనుగుణంగా ఎంపికలు చేసుకోవాలి. ఈ శ్లోకంలో, కృష్ణుడు అర్జునుడితో,‘రహస్యాలన్నింటిలోనూ అత్యంత రహస్యమైన ఈ జ్ఞానాన్ని నేను నీకు వివరించాను. దానిని పూర్తిగా పరిశీలించిన తర్వాత, నువ్వు ఏమి చేయాలనుకుంటున్నావో అది చేయు.’

18.63వ శ్లోకం