ശുക്ല യജൂർവേദത്തിലേതാണ്` വെറും 18 കവിതശകലങ്ങൾ ഉള്ള ഇഷോപനിഷത്. ഈ ചെറിയ വേദഗ്രന്ഥം ഏറ്റവും മികച്ച ഇന്ത്യൻ തത്വജ്ഞാനത്തിന്റെ സ്വത്വത്തിനെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു.
ഇഷോപനിഷത്തിലെ ആദ്യ വരി എല്ലാ ഹിന്ദു മത വിശ്വാസികളും ഓർത്തിരുന്നു എങ്കിൽ ഹിന്ദുമതം എന്നെന്നേക്കുമായി നിലനിൽക്കും എന്നാണ് ഗാന്ധിജി ഒരിക്കൽ പറഞ്ഞത്.
“കർമ്മത്തിന്റെ ഈ വഴിയിലൂടെ ശതവർഷം ജീവിച്ചിരിക്കുക. മനുഷ്യന് കർമ്മലിപ്തനാകാതിരിക്കാൻ ഇതല്ലാതെ വഴിയില്ല”

ജിജ്ഞാസയുണർത്തുന്ന ചോദ്യങ്ങളാണ് ഇതിലെ പല ശ്ലോകങ്ങളും.
“മനസ്സിനെ വിഷയങ്ങളുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് ഇച്ഛവഴി പ്രേരിപ്പിക്കുന്നതെന്താണ്?
പ്രാണൻ ഇളകുന്നത് ഏതിന്റെ നിയോഗം മൂലമാണ്?
ഏത് ആഗ്രഹിച്ചിട്ടാണ് വാക്ക് പറയുന്നത്?
കണ്ണിനേയും ചെവിയേയും നയിക്കുന്നത് ഏതു ദേവനാണ്?
താരതമ്യേന ചെറിയ ഉപനിഷത്താണ് കേനം. ആകെ 34 ശ്ലോകങ്ങളാണ് ഇതിലുള്ളത്. അവ നാലുഭാഗങ്ങളായി വിഭജിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
ബ്രഹ്മത്തെ തന്നിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായ എന്തോ ഒന്നായി അറിയുന്നുവെന്നു കരുതുന്നവൻ അതിനെ അറിയുന്നില്ല എന്നാണ് രണ്ടാം ഭാഗത്തെ ആദ്യശ്ലോക ത്തിനർത്ഥം

ഉറവിടം: www.shlokam.org/texts/ എന്ന വെബ്സൈറ്റ്

ആറ് ഭാഗങ്ങളിലായി 120 ശ്ലോകങ്ങളാണ് കൃഷ്ണ യജൂർവേദത്തിലെ കഠോപനിഷത്തിലുള്ളത്. യമദേവനും, ബാലനായ നചികേതസ്സും തമ്മിൽഉള്ള സുപ്രസിദ്ധ സംഭാഷണമാണ് ഇതിലെ ഉള്ളടക്കം.
പഞ്ചേന്ദ്രിയങ്ങളും, മനസ്സും, ബുദ്ധിശക്തിയും, നമ്മളും (സ്വയം) തമ്മിൽ ഉള്ള ബന്ധം വിവരിക്കാനുപയോഗിക്കുന്ന ഉദാഹരണം രഥവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടാണ്.
കഠോപനിഷത്തിലെ ഈ ഉദാഹരണം ഭഗവദ് ഗീതയിലെയും, ബുദ്ധ മത പ്രഘോഷണങ്ങളിലെയും, ഗ്രീക് ഭാഷയിൽ Plato എഴുതിയ “Phaedrus”ലെയും വിശദീകരണങ്ങൾക്കും പ്രചോദനമായിക്കാണണം.
ആത്മാവിനെ രഥയാത്രിയും, ശരീരത്തെ രഥവും, ബുദ്ധിയെ തേരാളിയും, മനസ്സിനെ കടിഞ്ഞാണും, ഇന്ദ്രിയങ്ങളെ കുതിരകളും, വിഷയങ്ങളെ വഴിയും ആയി കാണുന്ന ഈ “രഥോപമ” കഠോപനിഷത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധമായ ഭാഗങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്.
നചികേതസ്സിനെ പോലെ അസാധാരണമായ ഗുണഗണങ്ങളുണ്ടെങ്കിലെ ആത്മബോധത്തിനെ കുറിച്ചുള്ള പ്രധാനപ്പെട്ട അറിവുകൾ നേടാനാവൂ എന്ന് ഇതിൽ അടിവരയിട്ട് പറയുന്നുണ്ട്.

ഉറവിടം: Chinmaya International Foundation പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ ഉപനിഷത് മാല എന്ന പുസ്തകം.

പിപ്പലാദ ഋഷിയും, തന്റെ ആറ് ശിഷ്യന്മാരും തമ്മിലുള്ള സംഭാഷണങ്ങളാണ് അഥർവ്വ വേദത്തിനോട് അനുബന്ധപ്പെട്ട് നില്ക്കുന്ന പ്രശ്നോപനിഷത്. 67 മന്ത്രങ്ങൾ 6 വിഭാഗങ്ങളിലായാണുള്ളത്. ഓരോ വിഭാഗവും പരമോന്നത യാഥാർഥ്യത്തിന്റെ ഓരോരോ മുഖഭാവങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കുന്നു. അഞ്ചാമത്തെ ഭാഗമാണ് ഓംകാര ഉപാസനയെ കുറിച്ച് സംസാരിക്കുന്നത്.
” മറുപടി: സത്യകാമാ, ഓം ആണ് പരമോന്നത ബ്രഹ്മവും അടുത്ത ബ്രഹ്മവും. അതിനാൽ അത് നേടുന്നവർ, അതിന്റെ സഹായത്താൽ അടുത്തതും നേടുന്നു.
അടുത്ത ബ്രഹ്മം എന്ന് പറയുന്നത് പ്രാണനാണ്, അല്ലെങ്കിൽ സൂപ്രധാനമായ ജീവശക്തി. പരമോന്നത ബ്രഹ്മം വിചിന്തനത്തിനും മുകളിലായതിനാൽ ഓംകാര ധ്യാനമാണ് ബ്രഹ്മത്തെ ഗ്രഹിക്കാനുള്ള ഏറ്റവും നല്ല വഴി.”
ഭാരതത്തിൽ നിന്നുമുൽഭവിച്ച ജൈന മതത്തിലും, ബുദ്ധ മതത്തിലും ഓം വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട ചിഹ്നമായി തുടരുന്നു. ടിബെറ്റിലെ ബുദ്ധ മത പ്രസ്ഥാനത്തിലെ ഏറ്റവും ജനകീയമായ മന്ത്രമായ ” ഓം മണി പദ്മെ ഹം” ബുദ്ധമതതത്വങ്ങളുടെ സാന്ദ്രീകരിച്ച രൂപമാണ്.

ഉറവിടം: Chinmaya International Foundation പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ ഉപനിഷത് മാല എന്ന പുസ്തകം.

സത്യം മാത്രമേ വൻവിജയം വരിക്കുന്നുള്ളൂ, വ്യാജമല്ല. സത്യങ്ങളുടെ പരമോന്നത നിധിയിലേക്കുള്ള യാത്ര, തങ്ങളുടെ ആഗ്രഹങ്ങൾ സകലതും നിറവേറ്റിയ മഹർഷിവര്യന്മാർ സഞ്ചരിച്ച സത്യത്തിന്റെ അതേ ദൈവീകപാതയിലൂടെ തന്നെയാണ് പരന്നു കിടക്കുന്നത്.
അംഗിരസ്സ് മഹർഷി പഠിപ്പിച്ച 65 ശ്ലോകങ്ങളാണ്, അഥർവ്വ വേദത്തിനോട് അനുബന്ധിച്ച് നില്ക്കുന്ന മുണ്ഡകോപനിഷത്തിൽ ഉള്ളത്. മുണ്ഡകങ്ങൾ എന്ന ഈ പേരു അദ്ധ്യായങ്ങൾക്കു വരുന്നത് (ആഗ്രഹങ്ങൾ) മുണ്ഡനം ചെയ്ത്, വിമോചനം നേടിയ എന്നിവയിൽ നിന്നെല്ലാമാണ്. ഒരു വ്യക്തിയ്ക്കു (ആഗ്രഹങ്ങളിൽ നിന്നുo) വിമോചനം നൽകാനാവുന്നത് എന്ന അർത്ഥത്തിലുമാവാം. എന്തിനെ പറ്റി അറിഞ്ഞാലാണ് മറ്റുള്ള എല്ലാറ്റിനെയും പറ്റി അറിയാനാവുക എന്ന ചോദ്യം ചോദിച്ചു കൊണ്ടാണ് ഈ ഉപനിഷത് ആരംഭിക്കുന്നത് തന്നെ. യാഥാർത്ഥ്യത്തെ കുറിച്ചറിഞ്ഞ് കൊണ്ട് വിമോചിതരാവാനും, എല്ലാറ്റിനെകുറിച്ചുമുള്ള അറിവ് നേടി വിമോചിതരാവാനും സഹായിക്കുന്ന രണ്ട് ഭാഗങ്ങളായാണ് പ്രബോധനം. പ്രപഞ്ചത്തെ ബ്രഹ്മത്തിൽ നിന്നും ഉൽഭവിച്ച് കാര്യക്ഷമതയോടെ വല നെയ്യുന്ന ചിലന്തിയോട് ഉപമിക്കുന്ന കൌതുകകരമായ കാഴ്ച ഇതിൽ നമുക്ക് കാണാനാവും. ജീവാത്മാവിനെയും പരമാത്മാവിനെയും ഒരു മരച്ചില്ലയിലിരിക്കുന്ന വേർപിരിക്കാനാവാത്ത രണ്ട് പക്ഷികളുടെ ഉദാഹരണത്തിലൂടെയും അവതരിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. പഴങ്ങൾ രുചിക്കുന്ന ഒരു പക്ഷിയും (ജീവാത്മൻ = നമ്മൾ) ഒന്നും ചെയ്യാതെ വീക്ഷിക്കുന്ന രണ്ടാമത്തെ പക്ഷിയും (പരമാത്മൻ)

ഉറവിടം: Chinmaya International Foundation പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ ഉപനിഷത് മാല എന്ന പുസ്തകം.

12 മന്ത്രങ്ങൾ ഉള്ള മണ്ഡൂക്യോപനിഷത് ആണ് ഏറ്റവും ചെറിയ ഉപനിഷത്. ഓം എന്ന വാക്ക് പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നത് പ്രപഞ്ചത്തെയാണ് എന്നു പഠിപ്പിക്കുന്നതും, എല്ലാം ബ്രഹ്മമയം ആയതിനാൽ നിങ്ങളും എന്നർത്ഥം വരുന്ന മഹാവാക്യമായ “അയം ആത്മ ബ്രഹ്മ” നല്കിയതും ഈ ഉപനിഷത് തന്നെയാണ്.
ഓം എന്ന് ഉച്ചരിക്കുമ്പോൾ, ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷയിലെ നിശബ്ദമായി നിൽക്കുന്ന ഒരക്ഷരം അടക്കം നാല് അക്ഷരങ്ങള് (Syllables) – OM = ‘A, U, M’ മനുഷ്യന്റെ അസ്ഥിത്വത്തിന്റെ നാല് തലങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
1) ജാഗ്രത = a (Vaisvanara)
2) സ്വപ്നാവസ്ഥ = u (Taijasa)
3) സുഷ്പ്തി = m (Prajna)
4) നിർവചിക്കാനാവാത്ത ഒരവസ്ഥ (Chaturtha, പിന്നീട് Turiya എന്നു ഗൌഡപാദർ അവതരിപ്പിച്ച അവസ്ഥ)

Turiya എന്ന അവസ്ഥയെ ഏഴാമത് അദ്ധ്യായം വിവരിക്കുന്നത് ഇങ്ങനെയാണ്:
“നമ്മുടെ തന്നെ ഉള്ളിലേക്കൊ പുറത്തേക്കോ എന്ന് വേർതിരിക്കാനാവാത്ത പോലെയുള്ള, രണ്ടും ഒരുമിച്ചേയല്ലാത്ത, വിവരിക്കാനാവാത്ത, ഗോചരമല്ലാത്ത, അവ്യക്തമായ, ഒരു വിശേഷലക്ഷണങ്ങളും തീരെയില്ലാത്ത, അചിന്തനീയമായ. വർണിക്കാനാവാത്ത ഒരവസ്ഥ – അതിന്റെ സാരാംശം ഒന്നേയുള്ളൂ – സ്വന്തം സ്വത്വത്തിനെ കുറിച്ചുള്ള അപാരമായ ബോധ്യം – ആപേക്ഷികമായ എല്ലാ നിലനിൽപ്പുകളുടെയും അന്ത്യം – തികച്ചും നിശബ്ദം, സമാധാനപരം, പരമാനന്ദപരമായ ഒരു കണിക പോലുമില്ലാത്ത പോലെയുള്ള ഈ അവസ്ഥ തന്നെയാണ് – സ്വത്വം, ആത്മാവിന്റെ സ്വത്വം. ഇതാണ് ബോധ്യപ്പെടേണ്ടത്”

ഉറവിടം: കൃഷ്ണാനന്ദ സ്വാമിയുടെ വിവർത്തനം

വ്യക്തി വൈശിഷ്ട്യങ്ങളെ കുറിച്ച് ഒരുപാട് സിദ്ധാന്തങ്ങളുണ്ടല്ലോ. ഭൌതികവും മാനസികവും ആത്മീയവുമായ തലങ്ങള് സമാസമം കൂടിച്ചേരുന്നതാണല്ലോ മനുഷ്യന്റെ വ്യക്തിത്വം. തൈത്തരീയോപനിഷത്ത് മുന്നോട്ട് വെക്കുന്നത് – അഞ്ച് തലങ്ങൾ (കവചങ്ങൾ ) ഉള്ള – പഞ്ച കോശ – മനുഷ്യ വ്യക്തിത്വത്തെയാണ്:
1) ഭൌതിക (അനാമയം)
2) നൈസ്സർഗ്ഗീക (പ്രാണമയം)
3) മനശാസ്ത്രപരം (മനോമയം)
4) ബുദ്ധിപരം (വിജ്ഞാനമയം)
5) പരമാനന്ദപരം (ആനന്ദമയം)
അറിവില്ലായ്മയുടെ മൂടുപടം വലിച്ചെറിഞ്ഞ് ബോധവാന്മാരാവാൻ വേണ്ടിയാണ് അഞ്ച് തലങ്ങളിലുള്ള മനുഷ്യ വ്യക്തിത്വത്തേ ഇതില് വർണ്ണിക്കുന്നത്. ആത്യന്തിക കാരണത്തിലേക്ക് എത്തും മുൻപ്, ഓരോരോ തലങ്ങളിലേക്ക് എത്തിപ്പെടുന്ന കാരണങ്ങളും, ഓരോ പ്രഭാവതലത്തിന് ശേഷം അടുത്തതായി വരുന്ന പ്രഭാവതലങ്ങളും എല്ലാം വിവരിച്ചു കൊണ്ടാണ് ഈ ഉപനിഷത് മുന്നേറുന്നത്.
കൃഷ്ണ യജുർവേദത്തിൽപ്പെട്ട ഈ ഉപനിഷത്തില് 31 മന്ത്രങ്ങലാണുള്ളത്.
സ്വാമി ചിന്മയാനന്ദന്റെ അഭിപ്രായത്തിൽ ഈ ഉപനിഷത് ഹിന്ദുവിശ്വാസ പ്രകാരമുള്ള ജീവിതശൈലിയുടെ ആവശ്യകത വിളിച്ചോതുന്ന, ഈശ്വരീയ പാരമ്പര്യമുള്ള ഹിന്ദുമത വിശ്വാസത്തിൽ അനുപമമായ സ്ഥാനമുള്ള ഒരു ഉപനിഷത് ആണിത്.
ഉറവിടങ്ങൾ: www.sivanandaonline.org എന്ന വെബ്സൈറ്റ്.,
Dr. ബിശ്വജിത് സത്പതി എഴുതിയ Pancha Kosha Theory of Personality എന്ന പുസ്തകം, IIJP

മഹിദാസ ഐത്രേയ മഹർഷിയാണ് ഈ ഉപനിഷത്തിന്റെ രചയിതാവ്. രചിച്ചത് ആരാണ് എന്ന് കൃത്യമായി അറിയുന്ന ചുരുക്കം ചില ഉപനിഷത്തുക്കളിലൊന്നാണ് ഇത്. ജീവചരിത്രം മുഴുവനായും അറിയില്ല എങ്കിലും ചില വസ്തുതകൾ അറിയുവാനായത് പതിനാലാമത് നൂറ്റാണ്ടിൽ സയനാ വെളിപ്പെടുത്തിയ ചില വേദ വ്യാഖ്യാനങ്ങളിലേ സംഭവകഥകളാണ്: വിശാല മഹർഷിയുടെ രണ്ടാമത്തെ പത്‌നി ആയതുകൊണ്ടാവണം മഹീദാസന്റെ അമ്മയുടെ പേര് “ഇതര” എന്നായിരുന്നു, കുഞ്ഞിന് 5 വയസ്സു പ്രായമുള്ളപ്പോൾ ഏതോ ചടങ്ങിന് അവന് അവന്റെ പിതാവിന്റെ മടിയിലിരിക്കാനായില്ല. കുശവ കുലത്തിൽപ്പെട്ട അവന്റെ അമ്മയ്ക്ക് അത് വലിയ വിഷമത്തിനിടയാക്കിയതിനാൽ അവർ ഭൂമിദേവിയോട് പ്രാർത്ഥിച്ചു. അങ്ങനെയാണാ ബാലൻ പിന്നീട് ഭൂമിദേവിയുടെ ദാസൻ എന്നർത്ഥം വരുന്ന മഹീദാസൻ എന്ന പേരിൽ പിന്നീട് വലിയ മഹർഷിയായത്.

ഐത്രേയോപനിഷത് പലപ്പോഴും സാധാരണക്കാരന് പ്രത്യേകമായി ആകർഷകമാവാറുണ്ട്. “ചര്യവതി” – ചലിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കട്ടെ എന്നർത്ഥം വരുന്ന യുക്തിയാണ് ഈ ഉപനിഷത് മുന്നോട്ട് വെക്കുന്നത്.
“ചലിച്ചു കൊണ്ടേയിരിക്കുന്നവന് തേൻ ലഭിക്കുന്നു, സ്വാദേറിയ പഴങ്ങൾ രുചിക്കാനാവുന്നു. മടിയേതുമില്ലാതെ എല്ലാ ദിവസവും ക്ഷീണിക്കാത്ത സൂര്യന്റെ ശ്രമദാനങ്ങൾ ശ്രദ്ധിക്കൂ – അതുകൊണ്ട് നീങ്ങിക്കൊണ്ടേയിരിക്കുക”
ഋഗ്വേദത്തിനോട് ബന്ധപ്പെട്ടുള്ളതിനാലും 33 മന്ത്രങ്ങൾ ഉള്ളതിനാലും ഒരു ത്യേക അന്തസ്സ് ഇതിനുണ്ട്, “പ്രജ്ഞാനനം ബ്രഹ്മ” – അതായത് അന്തർബോധം മഹദ്പ്രധാനം – എന്ന മഹാവാക്യം ഈ ഉപനിഷത്തിൽ നിന്നാണ്.

ഉറവിടം: സാന്ദീപനി സാധനാലയ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച സ്വാമി ഗുരുഭക്താനന്ദയുടെ ഐത്രേയോപനിഷത് എന്ന പുസ്തകം.
Amazon വെബ് സൈറ്റിലെ Charaiveti TShirt ന്റെ ഈ ചിത്രം ഈ യുക്തിയോടു ഇക്കാലത്തും ഉള്ള പ്രത്യേക ആകർഷണത്തിന്റെ സാക്ഷ്യപത്രമാണ്.

തീവ്രവും ഹൃദ്യവും ആയ ഒരു കഥയാണ് ഛാന്ദോഗ്യോപനിഷത്തിൽ പറയുന്നത്.
“ഒരു ദിവസം, ഒരു ബാലൻ ഹരീദ്രുമത ഗൌതമ ഋഷിയുടെ അടുത്ത് വന്ന് തന്നെ ശിഷ്യനായി സ്വീകരിക്കണമെന്ന് അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. ഇത് കേട്ട മഹർഷി ബാലനോട് നീയേത് ഗോത്രത്തിലെ, ആരുടെ സന്തതിപരമ്പരയിൽപ്പെട്ട കുഞ്ഞാണ് എന്ന് അന്വേഷിച്ച’റിയാൻ ശ്രമിക്കുന്നു, പക്ഷേ അവന്റെ അമ്മയുടെ മറുപടിയാണാ ബാലൻ മഹർഷിയ്ക്ക് നല്കിയത് – എന്റെ യൌവ്വനത്തിൽ ഞാൻ ഒരുപാട് സ്ഥലങ്ങളിൽ ദാസിപ്പണി ചെയ്തിരുന്ന സമയത്താണ് നിന്നെ എനിക്ക് ലഭിച്ചത്, അതിനാൽ തന്നെ ആരുടെ പരമ്പരയിൽപ്പെടുന്നവനാണ് നീയെന്ന് എനിക്കറിയില്ല. പക്ഷേ നീ സത്യകാമനും, നിന്റെ അമ്മയായ ഞാൻ ജബലയുമാണ് –
ഈ മറുപടി കേട്ടപ്പോള് പുഞ്ചിരിച്ചു കൊണ്ട് മഹർഷി പറഞ്ഞു: ബ്രാഹ്മണനല്ലാത്ത ആർക്കും ഇങ്ങനെ സത്യത്തിൽ നിന്നും വ്യതിചലിക്കാത്ത മറുപടി നൽകാനാവില്ല. ആതിനാൽ കുഞ്ഞേ നീയൊരു ബ്രഹ്മചാരിയാവുന്നതിന് ഞാൻ തുടക്കം കുറിക്കാം.”
സാമവേദത്തിനോട് അനുബന്ധിച്ചാണ് ഛാന്ദോഗ്യോപനിഷത് നിലകൊള്ളുന്നത്. ഏറ്റവും വലിയ രണ്ടാമത്തേതും വളരെ പുരാതനവുമാണ് ഈ ഉപനിഷത്. “തത്ത്വമസി” (അത് നീയാകുന്നു) എന്ന മഹാവാക്യം നല്കുന്നത് ഈ ഉപനിഷത്താണ്.
പരമോന്നതശക്തിയും നമ്മളും തമ്മിൽ ഉള്ള ബന്ധം ഏറ്റവും പ്രായോഗികമായി എളുപ്പത്തിൽ മനസ്സിലാക്കി തരുന്ന മനോഹര രൂപകങ്ങൾ – കളിമണ്ണിന് കുടവുമായുള്ള ബന്ധം പോലെ, സ്വർണ്ണകട്ടിയ്ക്ക് ആഭരണങ്ങളോടുള്ള ബന്ധം പോലെ – ഇവയെല്ലാം ഈ ഉപനിഷത്തിൽ നിന്നാണ് ലഭിക്കുന്നത്.
മഹാഭാരതത്തിന് പുറത്ത് ശ്രീകൃഷ്ണ ഭഗവാനെ കുറിച്ച് ആദ്യമായി പറയുന്ന ഗ്രന്ഥവും ഇത് തന്നെയാണ്.

ഉറവിടം:
www.upanishads.org.in
Chinmaya International Foundation ന്റെ ഉപനിഷത് മാല എന്ന പുസ്തകം

ഈ ചിത്രം www.thephilosophicalmultiverse.com/the-story-of-satyakama-jabala/ എന്ന വെബ്സൈറ്റ് ൽ നിന്നാണ്.

ശുക്ല യജുർ വേദത്തിനോട് അനുബന്ധിച്ചാണ് ബൃഹദാരണ്യകോപനിഷത്ത് (ഒരു മഹാവനതിനെ ഗുരുവായി കണ്ട് സ്വീകരിച്ച പഠനങ്ങൾ എന്ന് വാച്യാർഥം) നില കൊള്ളുന്നത്. ഏറ്റവും പുരാതനവും വലുതുമായ ഉപനിഷത് ആണിത്. ഗാർഗിയും മൈത്രേയിയുമടക്കം ഭംഗിയായി സംവദിച്ച് ഇടപെടുന്ന പലരുമായും യജ്നവൽക്യ മഹർഷി പലപ്പോഴായി നടത്തിയ സംഭാഷണങ്ങളാണ് ഇതിലെ ഉള്ളടക്കം. ഗാർഗിയും മൈത്രേയിയുo – ഈ രണ്ട് പേരുടെയും പേരിൽ ഡെൽഹിയിൽ പെൺ കുട്ടികൾക്കായുള്ള കോളേജുകളുണ്ട്.
ഏറ്റവും പുരാതനമായതിനാൽ പല തത്വജ്ഞാന ചിന്തകളുടെയും ആരംഭം ഈ ഉപനിഷത്തിൽ നമുക്ക് കാണാവുന്നതാണ്. ഇതിലൂടെ തുടക്കമിട്ട് പിന്നീട് വിപുലീകരിക്കപ്പെട്ട ചിലതാണ് ഓം മന്ത്രത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം, പല തലങ്ങളിലുള്ള അന്തർബോധ്യങ്ങൾ എന്നിവ. അസതോമ സത് ഗമയ എന്നു തുടങ്ങുന്ന ശാന്തി മന്ത്രവും, അഹം ബ്രഹ്മാസ്മി എന്ന മഹാവാക്യവും ഈ ഉപനിഷത്തിലെ ഉള്ളടക്കങ്ങളാണ്.
തത്വചിന്താ സരണിയിലേക്കുള്ള ബൃഹദാരണ്യകോപനിഷത്തിന്റെ മികച്ച സംഭാവന “നേതി നേതി” (അതുമല്ല ഇതുമല്ല) എന്ന ആശയമാണ്. സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ പറഞ്ഞത്: നമ്മൾ പലപ്പോഴും ഒരു വസ്തുവിനെ വർണ്ണിക്കുന്നത് അല്ലെങ്കിൽ വിശദീകരിക്കുന്നത് അതിന്റെ ചുറ്റുപാടുകൾ പറഞ്ഞിട്ടാവാം. നമ്മൾ സച്ചിതാനന്ദൻ (നല്ല ചിന്തകളോടും ആനന്ദത്തോടും കൂടിയുള്ള വ്യക്തി) എന്നു പറയുമ്പോൾ നമ്മൾ ശരിക്കും ഉദ്ദേശ്ശിക്കുന്നത് നമുക്ക് വിവരിക്കാനാവുന്നതിനും അപ്പുറത്തുള്ള എന്തോ ഒന്ന് അല്ലെങ്കിൽ ഏതോ ഒരു വ്യക്തി എന്ന് മാത്രമാണ്. നമ്മുടെ (മനുഷ്യന്റെ) ഏത് ഭാവനയും, എന്ത് ആശയവും കുറഞ്ഞോ തോറ്റോ പോവുന്ന ഒരവസ്ഥ. “നേതി നേതി” – അതുമല്ല ഇതുമല്ല എന്നു മാത്രമേ പറയാനാവൂ എന്ന അവസ്ഥ. ആലോചിക്കുന്നത് പോലും പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നതായതിനാൽ തന്നെ തോൽവിയടയുന്ന സാഹചര്യം തന്നെ.

ഉറവിടം:
www.vivekavani.com എന്ന വെബ്സൈറ്റ്.

ജനക മഹാരാജാവിന്റെ ജാഗ്രതയോടെയുള്ള നിരീക്ഷണത്തിൽ ഗാർഗി വചൻകവി യജ്നവൽക്യ മഹർഷിയോട് സംവദിക്കുന്നത് www.neevselfinquiry.in
എന്ന വെബ്സൈറ്റിലെ ഈ ചിത്രത്തിൽ കാണാം.