12

କୁଇଜ୍- ମୁଖ୍ୟ ଉପନିଷଦ ସମୁହ

ଉପନିଷଦ ଗୁଡିକ ହେଲେ ବେଦାନ୍ତ – ଭାରତୀୟ ଦର୍ଶନର ଉତ୍ସ। ସେଗୁଡିକ ଗୁରୁ ଶିଷ୍ୟ ପରମ୍ପରା ର ପ୍ରତୀକ ଯାହାର ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥ ଗୁରୁ ଙ୍କ ନିକଟରେ ଉପବିଷ୍ଟ ହେବା। ମୁଖ୍ୟ ଉପନିଷଦ ଗୁଡିକର ସଂଖ୍ୟା ହେଲା ୧୦ଟି( କିମ୍ବା ୧୩ ଟି )। ସେସବୁ ଉପରେ ଟୀକା କରିଛନ୍ତି ଶଙ୍କର ଓ ରାମାନୁଜ ଙ୍କ ଭଳି ଆମର ମହାନ ଗୁରୁ ମାନେ ।

ଏହି କୁଇଜ୍ ରେ ଆମେ ଦେଖିବା କିପରି ଉପନିଷଦ ଗୁଡିକ ବାସ୍ତବିକତା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି ( ‘ବ୍ରହ୍ମ ସତ୍ୟ , ଜଗତ ମିଥ୍ୟା’ )। ପ୍ରଶ୍ନର କ୍ରମାଙ୍କ ପ୍ରଧାନ ଉପନିଷଦ ମାନଙ୍କର କ୍ରମ ଦର୍ଶାଏ , ଯଦିଓ ଶେଷ ଦୁଇ ଗୋଟି ସର୍ବ ପୁରାତନ ଅଟନ୍ତି।

ଆମ କୁଇଜ୍ ଟି ଶ୍ରୀମତି ଗୀତା କୁଲକର୍ଣୀ (ଜଣେ ଉପନିଷଦ ବିଦ୍ୱାନ) ଙ୍କ ଉପନିଷଦ ଉପରେ ଏମ୍ ଫିଲ୍ ସନ୍ଦର୍ଭ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ତଥ୍ୟ ଉପରେ ଆଧାରିତ। ଆମେ ତାଙ୍କ ପାଖରେ କୃତଜ୍ଞ। ଆମେ ସମସ୍ତେ ଏହି ଜ୍ଞାନ ସାଗର ରେ ଅନୁଭୂତି ହୀନ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ଏବଂ ସମସ୍ତ ତୃଟି ଆମର ନିଜସ୍ୱ ମାତ୍ର।

Maniam Selvan Picture – Guru Sishya tradition in the background of Dakshnimoorthy

ଈଶା ଉପନିଷଦ ଆମକୁ ଶିକ୍ଷା ଦିଏ ଯେ ଯଦି ଦୃଷ୍ଟି କୋଣ ଠିକ୍ ଅଛି ତେବେ ଆମ କର୍ମର ଫଳ ଆମକୁ ବାନ୍ଧିବନି। ଅନ୍ୟ କେଉଁ ଗ୍ରନ୍ଥ ଏପରି ଶିକ୍ଷା ଦିଏ ?

ଜିଜ୍ଞାସୁ ପ୍ରଥମ ଶ୍ଳୋକ କୁ ନେଇ କେନ ଉପନିଷଦର ନାମକରଣ ହେଇଚି। ‘କେନ’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?

କଥା ଉପନିଷଦ କେଉଁ ଉଦାହରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ, ମନ, ବୁଦ୍ଧି ଏବଂ ଆତ୍ମା ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ବର୍ଣନା କରନ୍ତି?

ପ୍ରଶ୍ନ ଉପନିଷଦ ସ୍ଥାପନ କରିଥିବା କେଉଁ ପ୍ରତୀକ, ଯାହାର ଜପ ହିନ୍ଦୁ ଧାର୍ମିକ ପ୍ରଥାର ଭିତ୍ତିଭୂମି ପାଲଟିଛି ?

ଆମ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଜାତୀୟ ନିତି ବାକ୍ୟ ମୁଣ୍ଡକ ଉପନିଷଦ ରୁ ସଂଗୃହୀତ। ନିତି ବାକ୍ୟଟି କ’ଣ ?

ମାଂଡୂକ୍ୟ ଉପନିଷଦ ବର୍ଣ୍ଣନା କରେ ଚେତନାର ଏକ ଚତୁର୍ଥ ସ୍ଥିତି, ଯାହାକି ଜାଗ୍ରତ, ସ୍ୱପ୍ନ ଏବଂ ଗାଢ଼ ନିଦ ଅବସ୍ଥା କୁ ଅତିକ୍ରମ କରି, ପରମ ସତ୍ୟର ସ୍ଥିତି କୁ ବୁଝାଇଥାଏ। କ’ଣ ସେହି ସ୍ଥିତି ?

ତୈତ୍ତିର୍ଯ୍ୟ ଉପନିଷଦ ଅନୁସାରେ ବ୍ୟକ୍ତି ର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କଲାବେଳେ କେତେଟି ଆବରଣ ର ସରଞ୍ଚନା ରହିଛି?

ଐତରେୟ ଉପନିଷଦ କୁ ସମୟ ସମୟରେ କୁହାଯାଏ, ଶାସ୍ତ୍ର ——– ଦ୍ୱାରା, ଗ୍ରନ୍ଥ ଶାସ୍ତ୍ରକାରଙ୍କ ପୃଷ୍ଠଭୂମି ଅନୁସାରେ। କିଏ ସେହି ରଚନା କାର ?

ଛାନ୍ଦୋଗ୍ୟ ଉପନିଷଦରେ ୠଷି ହରିଦୃମତ ଗୌତମ କାହାର ପୁତ୍ରକୁ ଶିଷ୍ୟ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?

ବୃହଦାରଣ୍ୟକ ଉପନିଷଦ ବ୍ୟବହାର କରେ ନାସ୍ତି ବାଚକ ବକ୍ତବ୍ୟ , ‘ ନୁହେଁ ଏହା, ନୁହେଁ ତାହା.’ ଦେଖାଇ ଦେବାକୁ ଯେ ପରମ ସତ୍ୟ ବା ବାସ୍ତବତା କୁ ମନୁଷ୍ୟ ତା’ ହିସାବରେ ବୁଝି ପାରିବ ନାହିଁ । ସବୁଠି ପରିଚିତ ଏହି ମତବାଦ କୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?

ପ୍ରସ୍ଥାନ

How did you like this quiz?

Get quiz links

We will send you quiz links at 6 AM on festival days. Nothing else 

Opt In